Bezpieczeństwo realizacji inwestycji a presja finansowa w szpitalnictwie

Zarządzający szpitalami planując i realizując inwestycje, napotykają szereg wyzwań związanych z bezpieczeństwem. Są to zarówno wyzwania technologiczne, takie jak integracja nowych technologii oraz rozwój telemedycyny, jak i wyzwania związane z ochroną danych pacjentów, zmienne regulacje i szybki postęp technologiczny. Rozwiązanie tych problemów wymaga holistycznego podejścia, w którym kadra zarządzająca uwzględni zarówno aspekty technologiczne, jak i organizacyjne, które mają na celu zminimalizowanie występującego ryzyka oraz zapewnienie trwałej wartości inwestycji. 

Jak wynika z danych z raportu Future Health Index 2023, niemalże wszyscy liderzy ochrony zdrowia w Polsce (98%) określili, że ich placówka medyczna działa pod presją finansową, co plasuje Polskę w pierwszej czwórce krajów pod względem tych odpowiedzi. Jest to wartość wyższa od średniej dla całego świata (86%). 

Największa presja finansowa w szpitalnictwie

Źródło: Opracowanie własne na podstawie Raport Future Health Index 2023

Jednym z kluczowych aspektów, który wpływa na minimalizację zagrożeń realizacji inwestycji, jest wybór odpowiedniej formy finansowania. Należy pamiętać, że istotnym aspektem przy doborze właściwego rozwiązania, jest rodzaj finansowanej inwestycji. Inwestując środki w konkretny oddział, szpital może potrzebować wsparcia finansowego w postaci różnych dotacji i instrumentów finansowych, w zależności od planowanych prac i zakupu wyposażenia. 

Szpitale często otrzymują wsparcie finansowe od sektora publicznego poprzez budżety rządowe, dotacje, czy programy przeznaczone na rozwój infrastruktury zdrowotnej. Równie często placówki medyczne decydują się na kredyty bankowe lub inne formy pożyczek, aby sfinansować w ten sposób swoje projekty inwestycyjne. Efektywne finansowanie inwestycji szpitalnych wymaga starannej oceny, planowania oraz współpracy z różnymi sektorami, zapewniając jednocześnie zrównoważony rozwój i jakość opieki zdrowotnej. 

Analizując dostępne formy finansowania zewnętrznego, należy wspomnieć o Instrumentach na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności UE, funduszach strukturalnych i spójności (lata 2021-2027), a także  środkach przyznawanych w ramach inicjatyw Horizon Europe i Digital Europe, czy funkcjonujący w Polsce w ramach Ministerstwa Zdrowia Fundusz Medyczny. W kontekście systemu opieki zdrowotnej skuteczne inwestycje szpitali mają kluczowe znaczenie dla zapewnienia wysokiej jakości świadczeń medycznych oraz komfortu pacjentów. Oto kilka typów kategorii związanych z ryzykiem naruszenia bezpieczeństwem inwestycji w szpitale w Polsce:

STRATEGICZNE

• Zabezpieczenie stabilności strategii rozwojowych
• Zasadność realizacji inwestycji w perspektywie czasowej
• Braki wykwalifikowanej kadry medycznej
• Błędnie przygotowany biznesplan

OPERACYJNE

• Błędy projektowe, pominięcie w projekcie wszystkich prac, co tworzy dodatkowe koszty 
• Wydłużenie czasu realizacji
• Brak doświadczonego koordynatora projektu

TECHNOLOGICZNE

• Brak właściwego rozpoznania potencjału dostawców sprzętu
• Warunki gwarancji 
• Brak możliwości upgrade’u technologicznego
• Warunki serwisu urządzeń

EKONOMICZNE

• Wzrost kosztów realizacji zamówienia/inwestycji
• Ryzyko inflacyjne 
• Wzrost kosztów finansowania, rosnące stopy procentowe
• Brak środków na pokrycie wkładu własnego

Znaczne opóźnienie naborów dla środków z Krajowego Planu Odbudowy, czy Funduszy Europejskich wpływa na możliwe pojawienie się nowych typów ryzyka. Jest to zarówno spiętrzenie wielu naborów z różnych źródeł w jednym czasie, jak i skrócenie czasu trwania naborów, co w konsekwencji skróci także czas na przygotowanie dokumentacji i niezbędnych załączników.

Należy jednak pamiętać, że większość programów wymaga zapewnienia wkładu własnego w realizowanych projektach. Wśród źródeł wkładu własnego, które mogą pomóc szpitalowi opłacić brakujące środki, znajdują się pożyczka z limitem uruchamianym cyklicznie, finansowanie ratalne oraz MEDLimit - obrotowy limit inwestycyjny.  

Pożyczka z limitem uruchamianym cyklicznie może być przeznaczona na dowolną inwestycję. Za jej pomocą placówka medyczna może sfinansować zakup sprzętu medycznego wraz z pracami adaptacyjnymi oraz wszelkiego rodzaju inne potrzeby inwestycyjne Szpitala. Okres finansowania inwestycji to nawet 15 lat. Z kolei możliwość zastosowania okresu karencji w spłacie kapitału możliwa jest do 24 miesięcy, a możliwość wykorzystania limitu do 12 miesięcy.  Rozwiązanie to pozwala na sfinansowanie różnego rodzaju działań w tym: prac budowlanych i remontowych, a także zakupu wyposażenia oraz przeprowadzania szkoleń dla personelu. Wykorzystanie tego instrumentu finansowego może stanowić wsparcie dla szpitala, szczególnie gdy musi on zabezpieczyć wkład własny do inwestycji.

Finansowanie ratalne z odroczoną płatnością to rozwiązanie stanowiące połączenie zalet, które cechują sprzedaż ratalną z finansowaniem inwestycji za pomocą różnego typu dotacji. Mechanizm płatności odroczonej pozwala szpitalowi na rozpoczęcie inwestycji jeszcze przed uzyskaniem decyzji o udzielenie ewentualnego wsparcia dotacyjnego wybranych instytucji.